Infrastruktura techniczna i gospodarka
Do infrastruktury technicznej zalicza się takie urządzenia jak: drogi, szlaki turystyczne, wyciągi narciarskie, sieć hotelowa, sieć zakładów gastronomicznych i tym podobne.
Drogi
Przez gminę Narol przebiega jedna droga wojewódzka. Jest to droga numer 863. Długość dróg powiatowych wynosi łącznie 78 kilometry, natomiast gminnych Urzędu Miasta i Gminy w Narolu znajduje się 48,1 kilometra dróg i ulic. Stan nawierzchni dróg nie jest najlepszy, ale prowadzone są prace remontowe.
Mapa 2. Sieć kolejowa i drogowa na Roztoczu Wschodnim.
Źródło: P. Wład, M. Wiśniewski, „Roztocze Wschodnie” Lubaczów 1999
Baza noclegowa
Agroturystyka jest formą turystyki polegającą na pobycie turystów u rodziny wiejskiej. Mogą oni mieszkać w należących do rolników, odpowiednio zaadaptowanych, specjalnie wybudowanych mini pensjonatach lub nawet urządzonych polach namiotowych.99
Bazę noclegową gminy stanowi 9 gospodarstw agroturystycznych:
Kudyba Maria, Jan, Huta Różaniecka 63, oferta sezonowa VI – X, oferta dodatkowa – dwa pola namiotowe – jedno w sąsiedztwie lasu, drugie nad rzeką Tanew
Nowak Stanisław, Narol, ulica Warszawska 28, oferta całoroczna, oferta specjalna – wycieczki po całej okolicy z przewodnikiem
Rebizant Zbigniew, Wola wielka 147, oferta całoroczna, oferta specjalna – przejażdżki konno, nabiał i warzywa z własnego gospodarstwa
Steczkiewicz Antoni, Lipsko ulica Wesoła 15, oferta sezonowa V – X, oferta specjalna – „leniuchowanie” w hamaku
Surowiec Maria, Lipsko, ulica Kręta 24, oferta całoroczna, oferta specjalna – wiejska kuchnia, zbiór runa leśnego
Szeremeta Wiesław, Huta Stara, oferta całoroczna, oferta specjalna - jazda konno, przejażdżki bryczką, w zimie kuligi
Waszek Jan, Lipsko, ulica Wałowa 19, oferta całoroczna, oferta specjalna – ryby w stawie hodowlanym, łąka z unikalnymi roślinami
Wicijowski Ludwik, Narol, ulica Kościuszki 18, oferta całoroczna, oferta specjalna – kuchnia oparta na ekologicznie uprawianych warzywach i ziołach.
Szlaki turystyczne
Na rynku w Narolu rozpoczynają się następujące szlaki turystyczne:
- żółty (południowy) do Suśca przez Rebizanty;
- czarny (łącznikowy) do Bełżca przez Lipie;
- zielony (imieniem świętego Brata Alberta) przez Pizuny, Wielki Dział, Monastyrz, Werchratę do Horyńca Zdroju;
Z Bełżca do Narola przez Brzeziny
Trasa łatwa choć monotonna, długość 12 km, orientacyjny czas przejścia 3,5 godziny, znaki czarne. Szlak ma charakter łącznikowy – wiąże szlaki przebiegające przez Bełżec ze szlakami zaczynającymi się w Narolu. Nadaje się do przejazdu rowerem górskim. Po drodze możemy oglądać źródło w Lipiu oraz pałac w Narolu.
Ze stacji kolejowej Bełżec idziemy za znakami czarnymi i czerwonymi do wsi Brzeziny (3,6 km). Od rozwidlenia szlaków kierujemy się przez wieś na północny zachód. Osiągamy wierzchowinę Płaskowyżu Brzezin, idziemy pylastą drogą na zachód i docieramy do Maurycówki (5,6 km), przysiółka o kilku gospodarstwach. Powstał on w 1948 roku na miejscu rozparcelowanego folwarku, którego zabudowania usytuowane były po prawej stronie drogi.
Maszerujemy dalej na zachód przez las, po czym łagodnie schodzimy do Kotliny Narola, położonej na granicy między Roztoczem Środkowym i Wschodnim. Po drodze mijamy wieś Lipie (9,1 km).
Dochodzimy do skrzyżowania, na którym skręcamy w prawo do pałacu w Narolu (10,7 km). Stąd udajemy się drogą numer 865 do rynku w Narolu, gdzie znajduje się koniec trasy (12 km).
Z Suśca do Narola przez Rebizanty
Trasa łatwa, długość 16,5 km, orientacyjny czas przejścia bez przystanków 5 godzin, znaki żółte. Początkowy odcinek szlaku do Rebizantów jest bardzo interesujący krajobrazowo, pozwala poznać jeden z najpiękniejszych zakątków Roztocza, w tym przełomowe odcinki rzek Jelenia i Tanwi z seriami „szumów”. Na trasie znajduje się rezerwat Nad Tanwią.
Ze stacji kolejowej Susiec idziemy trasa do wodospadu na potoku Jeleń (3,1 km).Opuszczamy dolinę Jelenia, wspinając się na terasę piaszczystą. Udajemy się przez sosnowy las na południowy wschód. Schodzimy z piaszczystej trasy do doliny Tanwi, w której dostrzegamy liczne progi skalne (4,7 km).
Fot . 12. Odcinek rzeki Tanew z seriami „szumów”.
Źródła: własne.
Po kładce poniżej szumów przechodzimy na lewy brzeg Tanwi, skręcamy w prawo i z brzegiem rzeki docieramy do polany (4,9 km). Opuszczamy polanę, wspinając się za znakami żółtymi na wysoka terasę, na której rozlokowane są zabudowania Rebizantów. Wędrując przez pole w kierunku zabudowań, mijamy wśród potężnych lip kamienny krzyż, wykonany w dawnym ośrodku kamieniarskim w Bruśnie.
Przekraczamy szosę z Żukowa do Suśca (5,9 km) i udajemy się szeroką drogą na wschód. Wędrujemy przez las do małej wioski Korkosze (7,7 km). Tutaj znaki wyprowadzają za wieś. Poruszamy się dalej piaszczystą drogą na południowy wschód przez las, następnie przekraczamy lokalną szosę Pary – Huta Szumy (9,5 km).
Szlak żółty wiedzie dalej leśną, piaszczystą drogą na południowy wschód. Po 1 km dalszego marszu można skręcić na południe i bez znaków dojść do ścieżki przyrodniczej Bukowy Las. Idąc za znakami żółtymi utwardzoną drogą przez wydmy, zbliżamy się do rzeki. Skręcamy w lewo i po przekroczeniu Tanwi docieramy do miejscowości Młynki, stanowiącej część Narola. Po przejściu kanału doprowadzającego wodę do młyna leśną ścieżką prowadzącą na wschód docieramy do boiska sportowego. Do Narola wchodzimy ulicą Józefowską obok kościoła.
Z Narola na Wielki Dział przez Jacków Ogród
Trasa łatwa, ale należy uważać na znaki, długość około 11km, orientacyjny czas przejścia 3 godziny, znaki zielone. Nadaje się wyłącznie do wędrówki pieszej. Najważniejsze atrakcje to Pizuny – miejsce urodzenia bł. Bernardyny (Marii Jabłońskiej), liczne torfowiska nad Tanwią oraz Wielki Dział z umocnieniami linii Mołotowa.
Początek szlaku znajduje się na rynku w Narolu. Szlak prowadzi przy restauracji Roztocze i sklepów spożywczych. Udajemy się na wschód. Po około 300 m marszu przekraczamy Krwawicę. Docieramy do rynku w Lipsku (0,6 km). Idziemy w kierunku Werchraty. Koło remizy strażackiej w Lipsku skręcamy w uliczkę w prawo. Wchodzimy do rzadkiego lasu sosnowego. Po przejściu około 1 km droga zbliża się do brodu na rzece, po czym gwałtownie skręca w lewo (2 km).
Zbliżamy się do osady Pizuny (3,8 km), w której budowana jest nowa kaplica. Z miejscowości Pizuny pochodzi przełożona zakonu albertynek bł. Siostra Bernardyna. Następnie przechodzimy przez sosnowy zagajnik. Przekraczamy Tanew, skręcamy w lewo i zapuszczamy się w las. Po około 900 m skręcamy w lewo i wspinamy się na wydmę (5,1 km).Po jej przekroczeniu schodzimy w lewo. Na polanie po prawej stronie leśnej ścieżki napotykamy na torfowisko. Przed nami dostrzegamy zabudowania miejscowości Jacków Ogród. Z głównego skrzyżowania w Jackowym Ogrodzie udajemy się na południe potem na południowy wschód. Udajemy się dalej szosą na południowy wschód aż do skraju miejscowości. Obecnie poruszamy się szosą dalej w kierunku Woli Wielkiej aż do linii energetycznej (6,8 km), obok której skręcamy w prawo do lasu. Docieramy do źródeł Tanwi (7,7 km). Powyżej źródła dochodzimy do szerokiej, głównej drogi gruntowej, którą udajemy się na południe. Po przejściu dalszych 400 m skręcamy gwałtownie w lewo. Dochodzimy do kapliczki św. Huberta patrona myśliwych (8,8 km). Obok kapliczki skręcamy w prawo i idziemy dalej przez teren dawnego przysiółka Goraje. Wspinamy się drogą do miejsca, w którym szlak zielony skręca gwałtownie w lewo, w przecinkę leśną. Przecinką tą przedzieramy się przez zarośla i osiągamy wierzchołek Wielkiego Działu (10,8 km).100
Łączność
Na przełomie lat 1999/2000 gmina Narol została całkowicie stelefonizowana. Obecnie zarejestrowanych jest około 1200 abonentów telefonii stacjonarnej, której operatorem jest Telekomunikacja Polska S.A. W stosunku do roku 1997 liczba abonentów wzrosła ponad czterokrotnie.
Poza telefonią stacjonarną bardzo szybko rozwija się telefonia komórkowa. Głównym operatorem jest sieć ERA GSM, której nadajnik znajduje się w Narolu oraz PLUS GSM. W 2003 roku dołączyła do nich sieć IDEA.
Najnowszym środkiem komunikowania jest internet. Szczególnie korzystać z niego mogą uczniowie szkoły podstawowej i gimnazjum z Narola i Rudy Różanieckiej. Szybko wzrasta liczba indywidualnych przyłączeń do internetu szczególnie w Narolu.
Wodociągi i kanalizacja
Sieć wodociągową gminy Narol uznać należy za zadawalającą. Z wodociągów zbiorczych korzysta 78 % mieszkańców gminy. Bez wodociągów są mieszkańcy wsi: Wola Wielka, Chlewiska, Łukawica, Dębiny, Huta Złomy,i Podlesina. Jednak w latach 2004 – 2006 będą prowadzone inwestycje aby przyłączyć te wsie do sieci wodnej.
W gminie Narol funkcjonują trzy zakładowe oczyszczalnie ścieków. Są to jednostki w:
- Gminnej Spółdzielni SCH o właściwości oczyszczania 200 m3/dobę
- Szkole Podstawowej w Narolu – 50 m3/dobę
- Nadleśnictwo Narol – 30 m 3/dobę
W Rudzie Różanieckiej SCH w 2001 roku ukończono budowę oczyszczalni ścieków o wydajności 450 m 3/dobę i fragment planowanej sieci kanalizacyjnej. Przyłączono już kilka gospodarstw i Dom Pomocy Społecznej.
W 2001 roku na budowę kanalizacji miejskiej w gminie Narol wydano 739000 złoty
Działania gminy w zakresie gospodarki wodno – ściekowej zyskały uznanie w skali kraju. W I edycji konkursu „ Mała retencja na terenach wiejskich” i II edycji konkursu „ Na najlepiej gospodarkę wodno – ściekową na terenach wiejskich” przeprowadzonych w 2001 roku Miasto i Gmina Narol otrzymały nagrodę Prezesa Zarządu Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.
Gospodarka odpadami
Dużym atutem Narola jest gospodarka odpadami. W 1999 roku gmina otrzymała nagrodę Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej za udział w III edycji „ Konkursu na zagospodarowanie odpadów na terenach wiejskich”.
Gminne składowisko odpadów w pełni odpowiada wszelkim normom budowlanym i co najważniejsze, jest przyjazne dla środowiska naturalnego. Składowane są tam, systematycznie zbierane od mieszkańców, odpady stałe. W centrach poszczególnych miejscowości planuje się ustawienie odpowiednich pojemników na różnego rodzaju odpady.101
komentarze
Copyright © 2008-2010 EPrace oraz autorzy prac.